Vereniging Vrienden van Satricum

40-jarig jubileum

In 2017 bestaan de Nederlandse opgravingen van het antieke Satricum 40 jaar! Dit heugelijke feit wordt op diverse manieren gevierd. Een van de activiteiten is een driedaags congres op het Koninklijk Nederlands Instituut in Rome gewijd aan de wetenschappelijke resultaten van veertig jaar Nederlands onderzoek in Satricum, getiteld Tracing Technology. Celebrating forty years of archeological research at Satricum. Daarnaast wordt in juli 2017 het theater-muziekspektakel van Coriolanus voor de tweede maal opgevoerd op de akropolis van Satricum.

Voorbereiding van een Satricum-museum

In 2007 wordt een grote overzichtstentoonstelling geopend in Le Ferriere, Trenta anni di scavi olandesi. Na een provisorische opening moet de tentoonstelling vanwege gebrek aan garanties van de gemeente Latina sluiten . Het duurt tot 11 juni 2014 voordat een echt ‘Satricum-museum’ daadwerkelijk kan worden ingericht en de bijzondere archeologische vondsten van deze site aan het publiek kunnen worden getoond . Inmiddels hebben vele bezoekers uit Italië, maar ook uit het buitenland de tentoonstelling bezocht die nu voor het tweede jaar verlengd is tot 1 juni 2017. Achter de schermen wordt gewerkt aan de instelling van een definitief Satricum-museum.

Oprichting Vereniging Vrienden van Satricum

In 1991 wordt de Vereniging Vrienden van Satricum opgericht. Het doel van de vereniging is het bekend maken van het Satricum Project bij het publiek. Hiertoe organiseert de vereniging jaarlijks een publieksdag, de Satricum-dag, traditiegetrouw op de laatste zaterdag van januari. Daarnaast brengt de vereniging jaarlijks een nieuwsbrief uit en organiseert zij halverwege het jaar een leden-excursie.

Van Rome naar Amsterdam

De opgravingsdirecteur Conrad Stibbe, tevens hoofd Archeologie van het Nederlands Instituut in Rome, gaat met pensioen. Het opgravingsproject in Satricum gaat van het NIR via een kortstondig onderkomen bij het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, naar de Universiteit van Amsterdam. De nieuwe opgravingsdirecteur wordt Marijke Gnade, docent archeologie aan de UvA en sinds 2002 ook bijzonder hoogleraar Archeologie van pre-Romeinse culturen in centraal-Italië.

Het eerste boek in de Satricum Series

In 1987 verschijnt het eerste boek in de ‘Satricum Series’, ook wel bekend als de ‘blauwe serie’. Het boek is van Riemer Knoop en behandelt de antefixen die de daken van de twee oudste tempels van Mater Matuta op de zogenoemde akropolis versierden. De antefixen waren een kleine 90 jaar eerder opgegraven en sindsdien bewaard in het Museum van de Villa Giulia in Rome. In de jaren negentig volgen andere publicaties in de blauwe serie van de lang bewaarde objecten uit het museum: de nokbalkbeelden van de laatste tempel van het heiligdom (Patricia Lulof 1993), de graven en heiligdommen in het lager gelegen stadsgebied (Brigitte Ginge 1995 en Demetrius Waarsenburg 1996). Daarnaast worden nieuwe opgravingsresultaten gepresenteerd: de Zuid-west Necropolis (Marijke Gnade 1992) en het lager gelegen stadsgebied van Satricum (Marijke Gnade 2002).  Naast de blauwe serie verschijnen ook andere publicaties. De Rijksuniversiteit Groningen publiceert de resultaten van haar opgravingen in Satricum tussen 1978 en 1989 in twee delen (Marianne Kleibrink 1987 en 1992) en daarnaast verschijnen er publicaties met een specifiek onderwerp zoals die over de in 1977 ontdekte Lapis Satricanus (Conrad Stibbe 1980) en tentoonstellingscatalogi:in 1982 (tentoonstelling Latina), in 1985 (tentoonstelling Albano), in 1985-1986 (tentoonstelling Leiden) en in 2007 (tentoonstelling Le Ferriere).

In 1977 valt een brief op de mat van dr. Conrad Stibbe, hoofd Archeologie van het Nederlands Instituut te Rome. Boodschap: het Nederlands Instituut mag opgraven in het antieke Satricum! Wat begint als een eerste inventariserende campagne van de resten van het heiligom op de zogenoemde ‘akropolis’  van Satricum wordt al snel een jaarlijks opgravingsfeest voor de honderden Nederlandse studenten archeologie die in de loop der jaren in Satricum hun praktijkervaring opdoen. Vanaf 1977 tot heden wordt er onafgebroken opgegraven en gestudeerd in het gehucht Le Ferriere waaronder de resten van het antieke Satricum verstopt liggen. Daarnaast start er al snel een tweede ‘opgraving’ in de depots van het ‘Museo di Villa Giulia’ in Rome alwaar de vondsten zijn opgeslagen van eerdere opgravingen te Satricum uit de periode 1897-1910.